ශ්රී ලංකා රජය, තම විදුලිබල උත්පාදන සැලැස්ම තුළ න්‍යෂ්ටික බලශක්තිය හඳුනාගෙන ඇති අතර ගල් අඟුරු බලාගාර ක්‍රමානුකූලව ඉවත් කිරීමට තීරණය කර ඇති බව ඩේලි මිරර් පුවත්පත වාර්තා කරයි. පෙර පැවති රජයද විදුලි ඉල්ලුම සපුරාලීම සඳහා න්‍යෂ්ටික බලශක්තිය හඳුනාගෙන තිබුණි. 2024 මාර්තු මාසයේදී, ශ්රී ලංකා කැබිනට් මණ්ඩලය න්‍යෂ්ටික බලශක්ති වැඩසටහනක් සඳහා රට කැප කරන ලදී.
නව රජය යටතේ න්‍යෂ්ටික බලශක්තිය විශ්වාසනීය සහ පිරිසිදු බලශක්ති ප්‍රභවයක් ලෙස හඳුනාගෙන තිබේ. 2025-2044 සඳහා වන විදුලිබල උත්පාදන සැලැස්මට අනුව, අනාගතයේදී විදුලිබල ක්ෂේත්‍රය සම්පූර්ණයෙන්ම කාබන් රහිත කිරීමේ මාර්ගයක් ලෙස න්‍යෂ්ටික බලශක්තිය සලකනු ලැබේ.
න්‍යෂ්ටික ව්‍යාපෘති සඳහා අධික ප්‍රාග්ධනයක් අවශ්‍ය වුවද, කාබන් මධ්‍යස්ථභාවය ළඟා කර ගැනීම සඳහා ඉතිරිව ඇති විකල්ප අතුරින් න්‍යෂ්ටික බලය වඩාත් ශක්‍ය විකල්පයක් බවට පත්වෙමින් තිබේ. කෙසේ වෙතත්, න්‍යෂ්ටික බලශක්තිය සංවර්ධනය කිරීමට සැලකිය යුතු කාලයක් ගතවේ. ඒ සඳහා සියලු පාර්ශවකරුවන් සමඟ ප්‍රවේශමෙන් සාකච්ඡා කිරීම සහ මෙම තාක්ෂණයට මහජන පිළිගැනීම තහවුරු කර ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයට අනුව, ව්‍යාපෘතිය පාරිසරික ඉලක්ක සහ සමාජ අපේක්ෂාවන් සමඟ පෙළගැසී ඇති බව සහතික කිරීම සඳහා මෙම දීර්ඝ කාලය අත්‍යවශ්‍ය වේ.
න්‍යෂ්ටික බලශක්තිය සංවර්ධනය කිරීමේදී ශ්රී ලංකාවට ජාත්‍යන්තර දේශපාලනයේ සංකීර්ණතා සමඟ කටයුතු කිරීමට සිදුවී ඇත. රුසියාව, එක්සත් ජනපදය, චීනය සහ ප්‍රංශය වැනි තරඟකාරී අවශ්‍යතා ඇති රටවල් මේ සම්බන්ධයෙන් ආයෝජන සඳහා සහාය වීමට ඉදිරිපත් වී තිබේ. රුසියාව මීට පෙර එවැනි ආයෝජනයක් සඳහා යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කළේය. රොසාටම් (රුසියානු රාජ්‍ය පාලිත පරමාණුක බලශක්ති සංස්ථාව) මේ සම්බන්ධයෙන් තවදුරටත් සාකච්ඡා පැවැත්වීමට සූදානම්ව සිටී.
මූලික අදහස වන්නේ මෙගාවොට් 55 බැගින් වූ කුට්ටි දෙකකින් සමන්විත මෙගාවොට් 110 ක කුඩා න්‍යෂ්ටික බලාගාරයක් පිහිටුවීමයි. රුසියාව දැනටමත් ඉන්දියාවේ සහ බංග්ලාදේශයේ බලශක්ති අංශයට ආයෝජනය කර ඇත.
විදුලිබල උත්පාදන සැලැස්මට අනුව, ශ්රී ලංකාව 2030 සිට පුනර්ජනනීය බලශක්තියෙන් 70% ක් පවත්වා ගැනීමට සැලසුම් කරයි. ඒ සඳහා මෙගාවොට් 500 ක අධි වෝල්ටීයතා සෘජු ධාරා (HVDC) අන්තර් සම්බන්ධතාවක් සහ න්‍යෂ්ටික බලශක්ති එකතු කිරීම් සමඟින් මෙය සිදු කෙරේ. කෙසේ වෙතත්, නව රජය න්‍යෂ්ටික බලශක්ති සංවර්ධනය සඳහා අවශ්‍ය නෛතික යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය කිරීමට තවමත් පියවර ගෙන නොමැත.
